Z wielkim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci prof. Macieja Zielińskiego, wieloletniego pracownika Katedry Teorii i Filozofii Prawa WPiA UAM. Profesor Zieliński był wybitnym teoretykiem prawa, twórcą unikalnej w skali światowej derywacyjnej koncepcji wykładni prawa. Był jednak też oddanym nauczycielem akademickim, niezawodnym przyjacielem naszej Katedry oraz szlachetnym i prawym człowiekiem. Jego braku nic nie wypełni.
Bliskim prof. Macieja Zielińskiego składamy wyrazy współczucia.
Z radością informujemy, że Kierownik Zakładu Teorii i Filozofii Prawa WPiA UAM prof. dr hab. Marek Smolak został wybrany członkiem Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk na kadencję 2020-2023 r.
Prócz prof. Marka Smolaka nasz Wydział reprezentować będzie w tym Komitecie prof. dr hab. Wojciech Dajczak.
Z przyjemnością informujemy, że nakładem wydawnictwa C.H. Beck ukazała się monografia naukowa „Wymiary prawa. Teoria. Filozofia. Aksjologia” pod redakcją dr. Mikołaja Hermanna, dr. Michała Krotoszyńskiego oraz dr. Piotra F. Zwierzykowskiego. Publikacja jest pokłosiem VII Zjazdu Młodych Teoretyków i Filozofów Prawa, zorganizowanego przez Katedrę Teorii i Filozofii Prawa WPiA UAM.
Publikacja obejmuje 20 tekstów przygotowanych przez autorów reprezentujących 11 ośrodków naukowych. Znaleźli się wśród nich: prof. UG dr hab. Sebastian Sykuna, dr Magdalena Glanc-Żabiełowicz, mgr Karol Gregorczuk, mgr Martyna Zimmermann-Pepol (Uniwersytet Gdański), prof. KUL dr hab. Jadwiga Potrzeszcz, dr Tomasz Barszcz (Katolicki Uniwersytet Lubelski), dr hab. Olgierd Bogucki, dr Karolina Gmerek, dr Michał Peno (Uniwersytet Szczeciński), dr hab. Adam Dyrda, dr Wojciech Ciszewski, mgr Ewa Matejkowska (Uniwersytet Jagielloński), prof. UMK dr hab. Karol Dobrzeniecki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), dr hab. Adam Zienkiewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), dr Jacek Srokosz (Uniwersytet Opolski), dr Sławomir Pilipiec (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), mgr Katarzyna Grotkowska, mgr Anna Rocławska (Uniwersytet Wrocławski), mgr Konrad Kobyliński (Uniwersytet Śląski) oraz mgr Katarzyna Rzymkowska i mgr Justyna Witkowska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
Jak wskazywał w swojej recenzji prof. UŁ dr hab. Tomasz Bekrycht, monografia „prezentuje szeroką paletę zagadnień współcześnie analizowanych w dziedzinie nauk prawnych (…) Każdy z tych dyskursów współcześnie obejmuje wiele spornych zagadnień, których opis i propozycje rozwiązań zawarte są w poszczególnych rozdziałach prezentowanej monografii. Tym samym praca ta realizuje postulat integracji wewnętrznej i zewnętrznej nauk prawnych, stając się jednocześnie cennym źródłem wiedzy z zakresu prawoznawstwa”.
Na stronie Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego zapoznać się można z czwartym w 2019 r. numerem czasopisma. Wśród artykułów znalazł się tekst dr. Michała Krotoszyńskiego „Rola filozofii ubuntu w rozliczeniach z przeszłością w Republice Południowej Afryki i wybranych obszarach południowoafrykańskiego prawa”. Celem artykułu jest przedstawienie tej filozofii oraz omówienie jej wpływu na proces przezwyciężenia spuścizny apartheidu w Republice Południowej Afryki oraz na trzy obszary tamtejszego prawa: prawo karne, regulacje dotyczących eksmisji z nielegalnie zajmowanego gruntu oraz regulacje w zakresie odpowiedzialności deliktowej za zniesławienie.
10 stycznia 2020 r., w Sali Lubrańskiego Collegium Minus UAM, odbyła się uroczystość odnowienia doktoratu Profesora Macieja Zielińskiego. Profesor Maciej Zieliński to wybitny uczony i znakomity wykładowca, który służył naszemu Uniwersytetowi jako prodziekan Wydziału Prawa i Administracji, redaktor naczelny „Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego”. Pan Profesor jest również niekwestionowanym wzorem postawy naukowej, wyróżniony wieloma nagrodami naukowymi i odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2012 r. Profesor otrzymał najwyższą godność akademicką – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego.
Uroczystość odnowienia doktoratu rozpoczął Prorektor UAM prof. Zbyszko Melosik, który w swym wystąpieniu podkreślił szczególne zasługi Profesora Macieja Zielińskiego dla rozwoju polskiej nauki o prawie, wyraźnie przy tym zaznaczając, iż zasługi te nie ograniczają się li tylko do sformułowania derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, ale dotyczą również kształtowania postaw naukowych młodych adeptów nauki. Natomiast Dziekan Wydziału Prawa i Administracji prof. Roman Budzinowski, przedstawiając sylwetkę Profesora Macieja Zielińskiego, wyraził na wstępie ogromną radość z faktu, iż społeczność naszego Wydziału, w drodze aklamacji, podjęła uchwałę o odnowieniu doktoratu swego doktora sprzed 50-ciu lat, dając w ten sposób wyraz najwyższemu uznaniu dla wyróżniającej się pracy Pana Profesora dla dobra Uniwersytetu. Przedstawiając liczne osiągnięcia naukowe oraz organizacyjne Profesora Macieja Zielińskiego, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji podkreślił szczególną umiejętność Pana Profesora, tj. łączenie różnych formy aktywności podejmowanych dla dobra naszej Almae Matris z otwarciem na potrzeby drugiego człowieka, z życzliwością i chęcią udzielania pomocy innym.
Przemówienie Prorektora UAM prof. Zbyszko Melosika
Profesor Marek Smolak w wygłoszonej laudacji wskazał podstawowe osiągnięcia naukowe Profesora Macieja Zielińskiego. Osiągnięciem fundamentalnym jest opracowanie nowatorskiej koncepcji wykładni prawa, ale nie sposób pominąć takich dokonań naukowych, jak wypracowanie, wraz z Z. Ziembińskim oraz S. Wronkowską, teorii zasad prawa, zaproponowanie nowego modelu poznania sądowego, rozróżnienie w obrębie języka prawniczego języków okołoprawnych, czy wreszcie przeprowadzenie wnikliwej analizy uzasadniania różnego rodzaju wypowiedzi formułowanych w prawie i prawoznawstwie. Laudator w swej wypowiedzi podkreślił, iż wypełnienie przyrzeczenia złożonego niegdyś Uniwersytetowi odnosi się nie tylko do bezpośredniego wpływu wypracowanych przez Pana Profesora koncepcji naukowych, lecz także do przyjęcia pewnego sposobu uprawiania nauki. Szczególnym postulatem tego sposobu uprawiania nauki była zasada rzetelności i uczciwości.
Laudację wygłasza prof. Marek Smolak
Po zakończeniu przemówień oraz laudacji nastąpiło odczytanie przez prof. Marka Smolaka dyplomu odnowienia doktoratu, a następnie Prorektor UAM prof. Zbyszko Melosik wręczył dyplom Profesorowi Maciejowi Zielińskiemu.
Wręczenie dyplomu Profesorowi Maciejowi Zielińskiemu
Od lewej: Dziekan WPiA prof. Roman Budzinowski, prof. Marek Smolak,
Profesor Maciej Zieliński, Prorektor UAM prof. Zbyszko Melosik
Wyraźnie wzruszony Profesor Maciej Zieliński w swej mowie odniósł się na wstępie do swoich rodziców, podkreślając jak wielką rolę odegrali w jego wychowaniu i kształtowaniu postawy życiowej. Jak podkreślił dalej, swój dług wobec nich spłacił, odnajdując i odnawiając grób swojego ojca, żołnierza zaginionego w czasie II Wojny Światowej we Francji. W swojej refleksji nad karierą zawodową Profesor Maciej Zieliński przywoływał osoby, które odcisnęły szczególne piętno na jego rozwoju naukowym. Wyjątkowe miejsce wśród nich zajmuje Profesor Zygmunt Ziembiński oraz jego uczniowie. Profesor Maciej Zieliński nie zapomniał również wspomnieć o swoich współpracownikach młodego pokolenia, tak z naszego Wydziału, jak i z Uniwersytetu Szczecińskiego.
Mowa Profesora Macieja Zielińskiego
W swym kończącym uroczystość przemówieniu Prorektor UAM prof. Zbyszko Melosik jeszcze raz podkreślił, iż Profesor Maciej Zieliński jest cenionym nauczycielem akademickim, promotorem kilku pokoleń teoretyków prawa, doktorem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego, nadal aktywnie uczestniczącym w życiu naukowym. Uroczystość zakończyło wspólne odśpiewanie hymnu akademickiego, Gaudeamus Igitur.
(Zdjęcia pochodzą z portalu: fotoportal.amu.edu.pl)
W dniach 5-7 grudnia 2019 r. w Warszawie odbyła się III Polska Konferencja Pamięcioznawcza „Studia nad pamięcią w Polsce i o Polsce”. Jej częścią był panel „Jurydyzacja pamięci w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej” zorganizowany przez Centrum Edukacji Prawniczej i Teorii Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. W trakcie czwartkowego panelu referat „Rozliczenia z przeszłością i polityka pamięci w VIII kadencji Sejmu RP” wygłosił dr Michał Krotoszyński.
Z kolei w sobotę 7 grudnia 2019 r. dr Michał Krotoszyński na zaproszenie organizatorów – Sekcji Praw Człowieka im. Rafała Lemkina i Koła Naukowego Prawa Konstytucyjnego „Pro Publico Bono” UAM – wygłosił podczas III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Współczesne problemy ochrony praw człowieka” referat „Sprawiedliwość tranzycyjna z perspektywy filozofii prawa: Radbruch, Hart, Fuller”.
Nakładem wydawnictwa Franz Steiner Verlag ukazała się monografia „The Rule of Law and Democracy” pod redakcją prof. Hirohide Takikawy. Publikacja ta zawiera m.in. wybrane referaty zaprezentowane na Pierwszej Międzynarodowej Konferencji Japońskiego Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej (1st IVR Japan International Conference), która odbyła się na Uniwersytecie Doshisha w Kyoto w 2018 r. Wśród tekstów znalazł się artykuł prof. Marka Smolaka i prof. Teresy Chirkowskiej-Smolak pt. „Moral Reasoning of Judges and the Rule of Law”. Więcej informacji o książce dostępne jest TUTAJ.
W piątek 6 grudnia 2019 r. dr Mikołaj Hermann wystąpił na seminarium Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, które – w ramach cyklu „Znak-Język-Rzeczywistość” – odbyło się w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Wystąpienie dr. Mikołaja Hermanna nosiło tytuł „Kontrowersje wokół statusu semiotycznego reguł sensu czynności konwencjonalnych”.
Za nami pierwsza i ostatnia edycja Jesiennego Konkursu Poetyckiego na Haiku o Przemijaniu Prawa, zorganizowanego przez dr. Macieja Dybowskiego dla studentów grup ćwiczeniowych nr 1 i nr 2 z prawoznawstwa (I rok SSP). Szczególne uznanie dr. Dybowskiego zdobyły publikowane niżej utwory, w których prostota i świeżość poetyckiego wejrzenia, wystudiowana naiwność oraz dbałość o kunsztowną formę łączą się z precyzją właściwą prawoznawstwu. Ich autorstwo najczęściej jest zbiorowe.
Jestem tu długo.
Nieefektywny. Czeka
Desuetudo
Byłem tu rok, dwa,
przyszedł kto inny i mnie
zderogował
Ot desuetudo –
– będąc nieefektywną
norma traci moc
Tęsknota normy
za wejściem w życie – trudem
vacatio legis
Desuetudo
jak żółty liść jesienią
znaczy martwy
Z radością informujemy, że mgr Wojciech Rzepiński otrzymał decyzją Narodowego Centrum Nauki grant w ramach konkursu „Preludium 17”. Tytuł projektu to „Inferencjalizm ustaleń faktycznych w procesie stosowania prawa”, kwota środków przyznanych przez NCN wynosi zaś 94.221 zł. Opiekunem projektu jest prof. dr hab. Marek Smolak.
Jak wskazano w recenzji sporządzonej w toku postępowania konkursowego: „Założeniem projektu jest zaimplementowanie osiągnięć filozofii analitycznej, w tym jej neopragmatycznego nurtu (R. Brandom) na potrzeby zwiększenia efektywności ustalania faktów w procesie stosowania prawa, a zatem także na potrzeby postępowania sądowego. Interesującym naukowo aspektem badań jest kontekstualna analiza prawa względem jednostkowej decyzji stosowania prawa i jej systemowych, w tym epistemologicznych powiązań z innymi rozstrzygnięciami np. w trakcie procesu”.
